Kilka wpisów temu zajmowaliśmy się tematem paliw do modeli RC spalinowych. Jak już pewnie wiecie, modele z silnikiem żarowym (czyli nitro) są napędzane mieszanką paliwową na bazie nitrometanu. Co to jest nitrometan i czy można go wykorzystać do czegoś poza modelami RC? Dowiecie się w tym wpisie
Trochę teorii
W liceum miałem trójkę z chemii, więc chyba mogę trochę się usprawiedliwić korzystaniem z wikipedii. Ale do rzeczy. Nitrometan to bezbarwna ciecz o ostrym, niezbyt przyjemnym zapachu; jest również silnie trujący, więc konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności podczas obchodzenia się z nim. Nie musimy chyba wspominać o tym, że jest łatwopalny… Jakby tego było mało, jest to środek dość wybuchowy. Wyzwala o wiele więcej energii niż trinitrotoluen, czyli popularny dynamit, aczkolwiek prędkość detonacji jest mniejsza.
Nietrudno zauważyć, że nitrometan jest substancją ekstremalnie niebezpieczną. Stety, niestety, zwykły szary człowiek może zapomnieć o kupnie czystego nitrometanu na terenie UE właśnie ze względu na jego właściwości.
Co ciekawe, nitrometan jest paliwem o wiele lepszym od benzyny. O ile ta druga substancja potrzebuje 14.7kg powietrza na każdy 1kg spalonego paliwa – nitro potrzebuje tego powietrza tylko 1.3kg. Jest on jednak prawie 3x mniej kaloryczny od benzyny. Nie zmienia to faktu, że nitrometan jako paliwo jest 2.3 razy bardziej wydajny od benzyny. Gdyby tylko nie ta cena za litr…
Ale jak to „nie kupię”?
Tak to. Zgodnie z z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 98/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych, od 2 września 2014 roku na terytorium Unii Europejskiej zabronione jest udostępnianie prekursorów materiałów wybuchowych przeciętnym użytkownikom (sprzedaż konsumencka).
W skrócie oznacza to, że nitrometan jest wycofany ze sprzedaży detalicznej; może go kupić wyłącznie firma i to wyłącznie na fakturę VAT.
Nitrometan w modelarstwie
Kiedy ktoś mówi „nitrometan”, to większość z nas myśli o modelarstwie – które wszakże jest zajęciem dość niszowym. Nic dziwnego zresztą, bo modele spalinowe są praktycznie całkowicie zdominowane przez silniki nitro – do których z kolei lejemy paliwo na bazie nitrometanu.
To właśnie dzięki tej substancji silniki nitro są w stanie wkręcić się na obroty rzędu 50000 RPM. Owszem, są jeszcze silniki benzynowe, ale w większości zawodów startują auta z silnikami nitro – głównie ze względu na lepsze osiągi względem benzyny i gabaryty. Silnik benzynowy jest montowany w autach w skali 1:5 i większych, natomiast do wszystkie, co mniejsze „pakujemy” silnik nitro. A im więcej samochodów z silnikami nitro, tym więcej nitrometanu potrzeba.
Samochód RC napędzany paliwem na bazie nitrometanu gwarantuje najlepsze osiągi względem innych rozwiązań. Wadą takich paliw jest jest dość mocne obciążenie silnika; nie oszukujmy się, silniczek nitro jest dosłownie katowany, jeśli zawartość nitrometanu w paliwie wynosi więcej niż 30%. Jeśli chcemy, aby nam trochę posłużył, należy o niego dbać.
Nitrometan w innych branżach
Nitrometan jest szeroko stosowany w przemyśle jako rozpuszczalnik lub jako stabilizator do rozpuszczalników. Również używamy go do produkcji pestycydów, leków i włókien. Jest również prekursorem materiałów wybuchowych, co znaczy, że stanowi on sam w sobie bomby, lecz z jego pomocą takową bombę da się wykonać.
Ponadto nitrometan można zastosować do prawdziwych samochodów typu dragster. W przypadku wyścigów na 1/4 do takich aut wlewamy mieszankę metanolu z nitrometanu. Dragstery najwyższej klasy osiągają prędkości rzędu 530km/h.
Nitrometan również można wlać do typowego passata i poprawi to znacznie jego osiągi. Większość z nas tego nie robi, ponieważ silnik wtedy wkręca się na bardzo wysokie obroty, co z czasem prowadzi do jego zniszczenia.
Wysoka jakość przy wąskim zastosowaniu
Jak wynika z powyższych akapitów, nitrometan to substancja wysoce niebiezpieczna stosowana w równie niebezpiecznych branżach. Modelarstwo RC również jest poniekąd niebezpieczne, nawet dla dorosłych ludzi. Pomimo że nie jest to substancja tak rozpowszcheniona jak ropa naftowa czy kwas solny, to, mimo wszystko, bez tego niezbyt ładnie pachnącego środka wiele firm farmaceutycznych, motoryzacyjnych czy rolniczych nie miałoby racji bytu. Nie musimy wcale wiedzieć, co to jest nitrometan lub na co dzień oraz stykać się z nim, ale warto mieć świadomość, iż bez niego nasze życie wyglądałoby zupełnie inaczej.
