Łodzie zanętowe w modelarstwie rc

Wszystko wskazuje na to, że wiosna tuż tuż i nic nie zapowiada, aby zima miała wrócić. Wiosenne ożywienie widoczne jest również w branży modelarskiej. Do łask wracają schowane na okres zimowy zdalnie sterowanych samochody, sterowane samoloty czy helikoptery rc. Jak co roku o tej porze, z magazynowych półek znikają części zamienne, wszak jest to najwyższa pora, aby zapomniany przez zimę modele rc przygotować go do sezonu. Miłośnicy wędkarstwa i modelarstwa wodnego dopracowują konstrukcje swoich łodzi zanętowych, o których będzie traktował poniższy artykuł.

Łódka zanętowa

Łódź zanętowa, jak wskazuje nazwa, służy do wywozu zanęty w miejsce, gdzie znajduje się główna przynęta z haczykiem. Łodzie te sterowane są za pośrednictwem radia rc pracującego na częstotliwości 2,4GHz. Pasmo to umożliwia kontrolę nad łódką zanętową nawet z odległości 1000 metrów (oczywiście zależy to od jakości zastosowanej aparatury rc). Dodatkowo, zanętówkę można wyposażyć w bezprzewodową echosondę, dzięki której można badać dno zbiornika wodnego i znaleźć ławicę ryb. W zależności od upodobań modelarza, model łodzi można wyposażyć w oświetlenie, co zagwarantuje dużą widoczność na wodzie, szczególnie po zmierzchu i wczesnym rankiem, ale także umożliwi orientację na tafli wody (odróżnienie dzioba od rufy za pomocą różnych kolorów świateł). W Internecie można znaleźć mnóstwo poradników, a nawet dedykowanych for internetowych, gdzie użytkownicy wymieniają się spostrzeżeniami na temat budowy własnej łodzi zanętowej. W poniższym tekście opiszemy, z jakich elementów składa się typowa łódź zanętowa. Wszystkie elementy i akcesoria do budowy łodzi znajdziemy w ofercie hurtowni modelarskiej Gimmik.

Aby móc rozpocząć budowę łodzi zanętowej, musimy zaopatrzyć się w kadłub do łodzi zanętowej. Najpopularniejsze są katamarany z dwoma silnikami. Wprawdzie spotkać można też kadłuby z miejscem na jeden silnik, ale w ich przypadku promień skrętu jest większy, co przeszkadza w manewrowaniu łodzią. Katamarany nie są demonami prędkości, sam kadłub waży dość dużo, ze względu na swoje gabaryty, a typowa konstrukcja jest w stanie wywieźć aż 3-4 litry zanęty. Oczywiście waga łodzi z osprzętem i zanętą wymusza jej duże rozmiary często przekraczające 650mm długości i 450mm szerokości. Na rynku modelarskim występują kadłuby łodzi zanętowych z przegrodami umiejscowionymi w centralnej części łodzi oraz po jej bokach. Pierwsze rozwiązanie jest zdecydowanie lepsze, ponieważ środek ciężkości pozostaje niezmieniony po wypuszczeniu zanęty. Łodzie z przegrodami po bokach będą się przechylały po zwolnieniu jednej z przegród, szczególnie jeśli zanęty będzie bardzo dużo. W ekstremalnych sytuacjach, może nawet dojść do wywrócenia łódki. Jak wszystkie tego typu konstrukcje, kadłuby łodzi zanętowych, dostępne w ofercie hurtowni Gimmik, posiadają klapy. To właśnie one otwierają się umożliwiając zrzucenie zanęty. Klapa przytwierdzona jest do kadłuba za pomocą zawiasów, natomiast sam mechanizm ich otwierania oparty jest na pracy mocnych serwomechanizmów, które wysuwają trzpień blokujący klapy przed otwarciem.

Kadłub łodzi zanętowej

Kolejnym elementem składowym łodzi zanętowej jest wał napędowy. Jak sama nazwa wskazuje, wały służą do przeniesienia napędu z silnika bezpośrednio na śrubę napędzającą naszą łódź. W zależności od tego ile mamy miejsca w łodzi, musimy dobrać wał o odpowiedniej długości i średnicy. W zależności od tego jaki wał wybierzemy, będziemy musieli dobrać śrubę napędową o gwincie pasującym do gwintu tegoż wału. Najprostszym rozwiązaniem jest zakup wału z kielichem (np. renomowanej marki MP Jet) ze średnicą łącznika sztywnego odpowiadającą średnicy wału silnika. Wał ten po prostu przykręcamy do silnika śrubami montażowymi. Rozwiązanie to jest dobre, ale ma swoje wady, bo silnik musi być sztywno zamocowany w jednej płaszczyźnie z wałem, a nawet niewielkie odchylenie silnika względem wału powoduje niechciane wibracje i w efekcie może doprowadzić do uszkodzenia samego silnika, jak i wału. Dlatego jeśli konstrukcja tego wymaga, modelarze stosują wały bez kielicha (które dodatkowo można samemu skracać po prostu przycinając je w odpowiednim miejscu).

Wał z kielichem

Wały w kielichem mocujemy do silnika sztywnym połączeniem używając łącznika sztywnego o odpowiednich średnicach. Jeśli wiemy, że wał z silnikiem nie będzie tworzył linii prostej lecz będzie załamany pod pewnym kątem, korzystamy z kardanów (rodzaj przegubu napędowego). Mając wybrany odpowiedni wał, można dobrać śruby napędowe, a wybór tutaj jest bardzo duży, bowiem wybierać możemy spośród śrub dwu, trzy, a nawet czteropłatowych. Śruby różnią się średnicą gwintu, kierunkiem obrotu, wielkością oraz skokiem. Przy wyborze śrub do swojej łodzi, sugerujemy zakup kilku śrub o różnych rozmiarach i poprzez test na wodzie wybraniu tej najodpowiedniejszej. Niewłaściwy dobór śruby może spowodować przegrzewanie się silnika, a w konsekwencji nawet do jego spalenie!

Kardan - schemat działania

Sercem łodzi zanętowej jest oczywiście silnik rc. Tutaj też możemy wybierać spośród szerokiej oferty producentów takich jak Graupner czy GPX Exptreme. z serii SWIFT lub MIG. Z reguły do łodzi zanętowych wybierane są silniki szczotkowe, ponieważ tutaj nie zależy nam na wyczynowych osiągach tych konstrukcji. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie wyposażenia modelu w silniki bezszczotkowe. Producenci w swojej ofercie mają dedykowane do tego celu modele, jak np. 12-woltowe silniki MIG klasy 600 lub bestseller w swojej klasie, dystrybuowany przez hurtownię modelarską Gimmik silnik GPX Swift 500, wentylowany silnik o bardzo niskim poborze prądu i szerokim zakresie napięć pracy 4.5V – 12.0V. Jest on idealny do modeli wymagających niskiego poboru prądu zasilanych np. akumulatorami żelowymi 6V lub 12V. Dokładną charakterystykę silnika znajdziemy na stronie dystrybutora. Doświadczeni modelarze bardzo często wyposażają silniki w swoich łodziach w dodatkowe chłodzenie lub radiator odprowadzający ciepło wydzielane przez silnik podczas pracy, albo jeszcze bardziej skuteczne rozwiązanie – radiator z wentylatorem lub chłodzenie wodne.

Aby móc sterować silnikami, a w zasadzie całą łodzią, niezbędny jest regulator obrotów, jak np. najchętniej wybierany w zestawieniu z silnikiem Swift 500 dwukierunkowy regulator Speed Profi 40R marki Graupner . Tutaj zalecamy zakup regulatora dwukierunkowego ze względu na możliwość sterowania kierunkiem obrotu wału silnika, który będzie mógł obracać się zarówno w lewo jak i w prawo (czyli łódka będzie mogła pływać do przodu, jak i do tyłu oraz zawracać w miejscu – o tym za chwilę). Te same regulatory z powodzeniem znajdują zastosowanie w modelach samochodów rc (jazda do przodu, do tyłu, hamulec).

Zestaw silnik Swift 500 + regulator Graupner 40A Speed Profi

Jeśli chodzi o elektronikę, to nie możemy zapomnieć o serwomechanizmach. W przypadku łodzi tego rodzaju nie musimy ograniczać się do rozmiarów serwa, bowiem miejsca mamy pod dostatkiem. Najważniejsze, aby kupić serwo o dostatecznej mocy (momencie). Serwa te znajdziemy w ofercie producentów takich jak Tower Pro czy Hitec. Zadaniem serwomechanizmu, w przypadku łodzi do wywózki zanęty, jest jedynie otwarcie klapy, dzięki czemu możemy zwolnić zanętę. Stąd konieczność wyboru serwa o dużej sile co najmniej 6 kg, bowiem musi ono wyciągnąć trzpień podtrzymujący klapy na których leży niekiedy nawet kilka kilogramów kulek lub kukurydzy. Serwa o zbyt niskim momencie po prostu nie zdałyby egzaminu, nie miałyby siły otworzyć klap, czyli najważniejsza funkcja łodzi zanętowej nie zostałaby spełniona.

Serwo Tower Pro SG-5010

Całość konstrukcji zasilana jest bezobsługowymi akumulatorami żelowymi lub akumulatorami LiPo. Tutaj bardzo ważne, aby umieścić akumulator w odpowiednim miejscu, bo akumulatory te są ciężkie, a środek ciężkości musi być zachowany. W ofercie hurtowni modelarskiej Gimmik znajdziemy akumulatory zarówno 6 jak i 12V. Akumulator możemy umieścić w centralnym miejscu, możemy też kupić dwa akumulatory 6V, przymocować je po bokach łodzi zachowując środek ciężkości i połączyć je szeregowo. Łączenie szeregowe akumulatora (+ z -) sprawi, że pojemność akumulatorów pozostanie bez zmian, natomiast napięcia się zsumują – z dwóch akumulatorów 6V o pojemności np. 7,2Ah otrzymamy jedną baterię 7,2Ah o napięciu 12V.

Akumulator żelowy MN Power

Mamy już wszystkie elementy, z których zbudowana jest łódź zanętowa, brakuje jeszcze tylko nadajnika 2,4GHz. Tutaj panuje jedna prosta zasada: im więcej kanałów, tym lepiej. Wybierając aparaturę lotniczą (bo takie nadajniki stosuje się do sterowania łodziami rc), możemy wybierać spośród niedrogich nadajników Radiolink, jak np. niedrogi sześciokanałowy model T4EU-6, który świetnie sprawdza się w łodziach do wywozu zanęty i dodatkowo posiada mikser.  Ci bardziej zaawansowani modelarze wybiorą oferujące o wiele więcej funkcji aparatury takich marek jak Graupner, Futaba czy Hitec. Wydać by się mogło, że w przypadku łodzi zanętowej, 4 kanały w zupełności wystarczą. Nic bardziej mylnego! Wbrew pozorom, zanętówki to bardzo zaawansowane konstrukcje: pierwszy kanał to gaz, drugi to obrót łódki w prawo bądź lewo, kanały otwierania klap, kanał odpowiadający za włączanie oświetlenia obrysowego łodzi (jeśli takie mamy zainstalowane). Możemy chcieć zainstalować w łodzi LEDy oświetlające przestrzeń przed łodzią, wówczas przyda się piąty kanał. Szósty kanał przyda się, jeśli wyposażymy łódź w kamery. Niektórzy swoje łodzie zanętowe wyposażają w dodatkowe zaczepy, do których przymocowana jest dodatkowa zanęta, inni montują telemetrię, echosondę, dodatkowy zapasowy akumulator. Wszystkie te elementy to dodatkowe kanały. Dlatego lepiej od razu zakupić aparaturę 8-10CH niż później być zmuszonym do zakupu kolejnego nadajnika. Bardzo istotnym elementem przed zakupem nadajnika rc, jest upewnienie się, czy posiada on miksery. O podstawowych mikserach, w które wyposażone są aparatury do modeli zdalnie sterowanych pisaliśmy w tym artykule. W przypadku łodzi, bardzo przydatnym okazuje się mikser Elevon. Mikser w aparaturze rc umożliwia połączenie działania dwóch kanałów proporcjonalnych w ten sposób, aby za pomocą serw móc sterować jedną płaszczyzną sterową. W łodziach zanętowych, umożliwia to obrót łodzi w miejscu. Jeden kanał odpowiada za ruch naprzód i do tyłu (silniki kręcą jednocześnie w lewo lub w prawo). Za pomocą drugiego kanału, możemy obrócić łódź, ponieważ jeden silnik będzie obracał się w lewo, podczas gdy drugi w prawo, a łódź zawróci w miejscu. Nie byłoby to możliwe bez miksera Elevon w nadajniku rc.

Aparatura Graupner MX-10 z mikserami

Wiemy już, z jakich elementów zbudowana jest łódź zanętowa. Prócz podzespołów bazowych, na pewno w trakcie budowy przydadzą się takie akcesoria jak kleje, taśmy szklane lub węglowe, rurki termokurczliwe, adaptery i wtyczki. W przypadku modeli narażonych na bezpośredni kontakt z wodą, polecamy stosowanie preparatów z serii Nanoprotech np. Electric, które są swego rodzaju izolacją układów elektronicznych przed wodą. W ofercie hurtowni sklepu modelarskiego Gimmik znajdziemy gotowe zestawy do budowy łódek zanętowych. Oczywiście zestawy te można konfigurować według swoich własnych potrzeb. Jeśli budujesz swoją własną łódź i potrzebujesz pomocy technicznej bądź masz pytanie odnośnie któregokolwiek elementu łodzi – tutaj znajdziesz kontakt z nami. Nasz serwis chętnie służy pomocą zarówno drogą mailową jak i telefoniczną.

3 Komentarze

  1. Jodkowski Andrzej pisze:

    Otworzyliście mi oczy na wiele rozwiązań w które nie wierzyłem a chodziły mi po głowie. Koncepcja działania nie może być inna. Podziwiam Waszą wiedzę techniczną . Będziemy w kontakcie

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.