Piasta nie tak widoczna a bardzo potrzebna

Czym jest piasta?

Piasta śmigła to urządzenie, do którego montujemy śmigło naszego modelu samolotu. Piasta zwykle wykonana jest z metalu bądź materiału kompozytowego. Zawiera w sobie gwintowane wkładki do mocowania śrub przechodzących przez otwór w śmigle. Może ona posiadać także gwintowany wał i wpust do którego mocujemy śmigło. Piasta jest krytycznym ogniwem między silnikiem wytwarzającym energię a śmigłem wytwarzającym ruch.

Śmigło montujemy w samolocie w taki sposób że ciągnie samolot, gdy śmigło się kręci. Piasta śmigła jest umieszczana pomiędzy śmigłem a wałem korbowym silnika. Montujemy ją w konfiguracji podwójnego ścinania, co oznacza, że śruby używane do połączenia śmiga z silnikiem, mogą potencjalnie ulec oderwaniu po obu stronach piasty.

Piasta do śmigieł
Piasta do śmigieł

Rodzaje piast

Piasta z kutej stali pasuje do wielowypustowego wału korbowego oraz łączy się ona ze stożkowym wałem korbowym. Wał wychodzący z modelu można przymocować poprzez przykręcenie do stalowego kołnierza wykutego z kolei na wale korbowym. Jak widzimy nie tylko piasta jest wymagana do połączenia śmigła z silnikiem

Wały stożkowe połączone są z piastą przez nakrętkę korygującą na końcu tego wału. Przeciwnakrętka służy do zabezpieczania nakrętki mocującej i umożliwia zdejmowanie śruby napędowej z wału. Ta nakrętka wkręca się w piastę i w przeciwnym kierunku do nakrętki korygującej. Obie nakrętki zabezpieczamy za pomocą drutu lub zawleczki.

Za połączenie piasty ze śmigłem odpowiedzialna jest stalowa złączka włożona do śmigła w celu zamontowania jej na wale napędowym. Składa się z płyty czołowej i kołnierzowej. Płyta kołnierzowa to stalowy oplot z wewnętrznym otworem wielowypustowym, w który wchodzi wał napędowy. Zaś płyta czołowa posiada otwór z wypustami pasującymi do wypustów zewnętrznych. Sumując płyty muszą posiadać odpowiedni szereg otworów wywierconych na powierzchni tarczy tak żeby dokładnie wyśrodkować piastę na wale napędowym.

Piasty mogą być również dopasowane do potrzeb związanych z doświadczeniem modelarza. Są piasty mniejsze i bardziej elastyczne od piast dużych, twardych i o wiele cięższych.  Mniejsze piasty dostosowane są pod naukę pilotowania- wtedy układ napędowy jest bardziej narażony, niż podczas użytkowania przez doświadczonego modelarza. Elastyczne elementy z których składa się model, zmniejszają skale zniszczeń podczas niekontrolowanego kontaktu z ziemią.

Aluminiowa piasta
Aluminiowa piasta

Jak dobrać odpowiednią piastę?

Są dwa istotne podstawowe parametry- średnica otworu piasty musi się pokrywać z średnicą osi silnika oraz otwór w śmigle musi być zgodny z podtoczeniem na końcu piasty. Najpopularniejsze średnice osi silników to: 2, 3, 4 i 5mm. W śmigłach mamy otwory okrągłe, sześciokątne (GWS) oraz takie z miejscem na pierścień centrujący (APC)

Diagram ukazujący przekrój piasty
Diagram ukazujący przekrój piasty

Obsługa piasty

Żeby zabezpieczenie nie stało się bezwartościowe w momencie uderzenia w przeszkodę, piastę ma montujemy tak żeby śmigło zostało założone poza osią silnika. Aczkolwiek piasta powinna znajdować się w jak najmniejszej odległości od silnika, co objawia się skróceniem osi silnika. Taki układ ma za zadanie zmniejszyć ryzyko wygięcia osi oraz zmniejszenia drgań.

Piastę dokręcamy jak najmocniej, by śmigło w czasie wypadku nie odpadło wraz z piastą. Musimy dokręcić ją z odpowiednim momentem, w przeciwnym wypadku śmigło może odpaść razem z piastą. Pamiętajmy jednak, żeby nie przesadzić i nie „ukręcić” śruby podczas dokręcania. Aby uniknąć takiej ewentualności- wykonuje się nacięcia na śrubie, w osi silnika, które pozwoli nam nie dokręcać zbyt mocno samych śrub.

Nierozłączny element

Piastę uzbrajamy w śmigło z wykorzystaniem o-ringów gumowych, gwarantujących skuteczny montaż obu elementów. Średnicę uszczelki dopasowujemy do śmigła. Warto dobrać o-ring o jak najmniejszej średnicy, by idealnie przylegał do śmigła. Zakładamy o-ring za pomocą śrubokręta lub innego podłużnego narzędzia.

O ring gumowy
O ring gumowy

Musimy pamiętać o tym, że guma która bardzo długi czas jest w stanie rozciągniętym czyli większym niż jej nominalne wymiary, szybciej parcieje, co znacząco skraca jej żywotność. Najlepszym rozwiązaniem jest po użytkowaniu modelu ściągnąć śmigła z piast wraz z o-ringami. Wtedy będą mogły wrócić do nominalnego stanu.

Modyfikacja śmigła może jednak przedłużyć żywotność o-ringu. Przeróbka polega na usunięciu wszelkich ostrych krawędzi i nierówności powstałych podczas wykonywania śmigła w formie wtryskowej. Ta metoda produkcji pociąga za sobą właśnie takie niedoskonałości.
W przypadku zwiększania obrotów silnika, bądź nagłego zatrzymania, wycinają gumowy o-ring który nadaje się tylko do wymiany. Ostre krawędzie zniwelujemy wykorzystując nożyk który je wytnie, a pozostałe nierówności wygładzi delikatny papier ścierny. Tak przygotowana piasta posłuży nam jeszcze wiele razy.