Był już wpis o tym, jaki akumulator kupić do modelu RC i dlaczego LiPo, więc dziś skupiamy się na tym, jaki silnik do modelu RC będzie najlepszym wyborem. Każdy pewnie powie, że tylko bezszczotkowy, ale czy na pewno?
Silnik szczotkowy czy bezszczotkowy?
Silnik bezszczotkowy pod prawie każdym względem osiąga lepsze parametry od szczotkowy, aczkolwiek są sytuację, aczkolwiek są sytuacje, kiedy ten drugi motor będzie lepszym wyborem. Przejdźmy do porównania obu konstrukcji.
Plusy i minusy silników szczotkowych
+ są przeważnie dużo tańsze od bezszczotkowych odpowiedników
+ prosta konstrukcja sprawia, iż łatwo można je modyfikować i naprawiać
+ zapewniają lepszą kontrolę przy małych obrotach (ważne w przypadku aut typu crawler)
+ modele z silnikami szczotkowymi są dużo łatwiejsze w sterowaniu
– głośna praca
– szczotki i komutator po pewnym czasie zużywają sięi trzeba je wymieniać
– sprawność na poziomie 75%
– mniejsza moc względem silników bezszczotkowych
Model z silnikiem szczotkowym to bardzo dobry wybór dla kogoś, kto dopiero rozpoczyna przygodę z pojazdami RC. Takie auto rzadko kiedy rozwija większą prędkość niż 40km/h, przez co łatwiej je opanować. Poza tym, w przypadku problemów, silniczek bezszczotkowy można zawsze wymienić, nie ponosząc dużych kosztów. Początkującym wręcz odradzam kupno auta z bezszczotką, ponieważ rozwija ono prędkości rzędu 80-100km/h i pierwszą jazdę model może zakończyć w serwisie z połamanymi elementami zawieszenia, ponieważ początkujący kierowca nie jest jeszcze w stanie opanować takiego modelu.
Silniki szczotkowe dość często stosuje się w modelach typu Crawler. Zapewniają one dobrą kontrolę przy bardzo niskich prędkościach, co jest bardzo istotne w przypadku jazdy w bardzo trudnym terenie, na przykład, przy zjeździe ze stromej góry, gdzie każdy błąd może wiele kosztować.
Plusy i minusy silników bezszczotkowych
+ znacznie wydłużona żywotność dzięki braku komutatora i szczotek
+ praktycznie bezobsługowe; niekiedy łożyska mogą wymagać nasmarowania
+ są lżejsze od silników szczotkowych
+ sprawność na poziomie 85-90%
+ modele z silnikami bezszczotkowymi mają dłuższy czas jazdy
+ są ciche w porównaniu z silnikami szczotkowymi
– silniki bezszczotkowe są jeszcze dość drogie
– samochody z silnikiem bezszczotkowym zwykle wymagają metalowych zębatek oraz zawieszenia
– odradzamy początkującym
Jak widać, minusy silników bezszczotkowych napisane są trochę na siłę. Nie ma za bardzo się co w nich popsuć, więc ich koszt, na dłuższą metę, jest niższy od szczotkowych; nie musimy wymieniać co jakiś czas szczotek i komutatora – co wszakże nie jest darmowe. Do tego otrzymujemy dużą moc, świetne prędkości maksymalne, dobrą kulturę pracy. Co ciekawe, ze względu na dużo wyższą sprawność silników bezszczotkowych (czyli pracę wykonaną na X dostarczonej energii), modele w nie wyposażone pracują dłużej niż standardowe 15 minut.
Jaki rozmiar silnika?
Wymiary silnika określamy zwykle za pomocą tzw. klasy. Silnik klasy 540 ma 54mm długości mierzonej od podstawy do szczytu, z którego wychodzi wałek . Klasami posługujemy się w przypadku dobierania napędu do modelu. Zdecydowana większość modeli w skali 1:10 wymaga silnika klasy 540.
Jeśli chodzi o rozmiar, to sugeruję nie kombinować i wybrać silnik dokładnie takiej klasy, jakiej wymaga producent modelu. Pilnujemy również rozmiaru wałka, który, razem z zębatką powinien pasować idealnie do koła zębatego odbiorczego. W przeciwnym razie czekają nas czasochłonne przeróbki i, oczywiście, utrata gwarancji.
Jaki silnik do modelu RC terenowego?
Do jazdy dużym samochodem w terenie najlepszym wyborem będzie silnik o dużym momencie obrotowym. W skrócie, duży moment obrotowy sprawia, że model „ma siłę” wjeżdżać pod górę, nie wytraca momentalnie prędkości, ma świetne przyśpieszenie, aczkolwiek rozbujanie go do dużej prędkości maksymalnej zajmie więcej czasu aniżeli w przypadku silnika z mniejszym momentem obrotowym, ale o wyższych obrotach maksymalnych. Mając na uwadze powyższe, głównym kryterium doboru silnika do auta terenowego czy crawlera będzie moment obrotowy.
W przypadku silników szczotkowych należy kierować się ilością zwojów drutu na jednym ramieniu silnika oznaczanych znakiem „T”. Im więcej zwojów, tym większy moment obrotowy, a jednocześnie mniejsze obroty. Jaka „szczotka” byłaby najlepsza do crawlera w skali 1:10? Z pewnością silnik Surpass Crawler 20T, który jest nowością w ofercie tego producenta. Silniki z serii Crawler są właśnie projektowane z myślą o dużych, terenowych autach, które nie tyle wymagają dużej prędkości co radzenia sobie w bardzo trudnym terenie.
Nieco bardziej skomplikowaną kwestią jest przejście z silnika szczotkowego na bezszczotkowy, na przykład, w modelu VRX Sword XXX EBD w skali 1:8. Pamiętajcie, że oprócz samego silnika, bezwzględnie wymieniamy regulator na bezszczotkowy oraz, jeśli w modelu znajduje się stary pakiet NiMH – przechodzimy na LiPo. Oczywiście, dobranie silnika do ESC to kolejna skomplikowana sprawa, ale niektórzy producenci starają się ją nam, klientom, ułatwić, wypuszczając na rynek zestawy: silnik + ESC. Dzięki temu nie musimy się martwić, że jedno z drugim będzie się „gryzło”.
Do terenówki poruszającej się zarówno na utwardzonej drodze jak i w terenie warto wybrać coś „pomiędzy” obrotami a momentem obrotowym. Polecam silnik Surpass 3600KV razem z regulatorem 45A i dedykowanym radiatorem w zestawie. Ten zestaw pozwoli na osiągnięcie świetnej prędkości maksymalnej na drodze przy jednoczesnym zachowaniu „elastyczności” crawlera. Większość VRXów nie porusza się w ekstremalnie trudnym terenie, dlatego też kryterium momentu obrotowego nie musi być tutaj wyrocznią.
Silnik do wyścigowego auta on-road
Jeśli nie jeździmy w terenie, a na drodze, na przykład NASCADĄ, warto skupić się na jak najwyższych maksymalnych obrotach silnika. W tym wypadku polecę wyłącznie silnik bezszczotkowy, ponieważ dobra szczotka nigdy nie rozpędzie modelu lepiej od dobrej bezszczotki. Interesować nas będzie tak naprawdę tylko wartość kV (czyli obroty na każdy volt napięcia). Słusznym wyborem jest silnik ROCKET 3650 5900kV lub silnik + ESC. Zasilając model pakietem LiPo 3S bez problemy osiągniemy prędkości rzędu 100 km/h.
Wybór należy do was
Mam nadzieję, że ten wpis odpowiada na pytanie: „jaki silnik do modelu RC powinienem kupić?” Pomimo że silniki szczotkowe są już coraz rzadziej używane, a w modelarstwie lotniczym już w ogóle wyszły z użycia, to trudno wyobrazić sobie modelarstwo bez nich. Czy osoba decydujące się na pierwszy model RC, okiełzna moc płynącą z silnika bezszczotkowego? Wątpię w to, chyba że pod okiem bardziej doświadczonego kierowcy. Dopiero po nabraniu pewnego doświadczenia w jeździe modelami RC, warto przesiąść się na bezszczotkę, która w rękach dobrego modelarza zostawia w tyle wszystkie pojazdy napędzane silnikami szczotkowymi.
